In this article
Een meerderheid van boekhoudopleidingen in de wereld blijft hun onderwijs geven zonder de hulp van boekhoudsoftware. Alhoewel de meeste bedrijven al decennia software gebruiken om hun boekhouding te doen blijven studenten oefenen met pen en papier en moeten dan, als ze het bedrijfsleven ingaan, opnieuw getraind worden door hun bedrijven om moderne technologische hulpmiddelen te gebruiken.
Het beperkte gebruik van technologie voor de training van boekhoudkundigen is een bekend probleem in de hele wereld. Deze situatie wordt beschouwd als betreurenswaardig door alle betrokkenen, inclusief de scholen zelf en de urgentie om het probleem op te lossen wordt groter met de vooruitgang van de moderne technologie.
Een studie die in 2017 is gedaan in de Verenigde Staten documenteert deze situatie zeer goed (An Examination and Analysis of Technologies Employed by Accounting Educators, Alan I. Blankley, David S. Kerr, Casper E. Wiggins). De auteurs laten zien dat boekhoudsoftware gebruikt wordt in slechts 9% van de lessen voor boekhouders.
In andere onderwijsomgevingen, zoals architectuur, engineering, software ontwikkeling, grafisch en video, is de situatie helemaal anders. Studenten gebruiken de meeste recente versies van de software vanaf het begin van hun studie. Studenten zijn voorbereid op de nieuwe digitale realiteit als ze het bedrijfsleven ingaan en zijn technologisch verder dan de bedrijven die hen in dienst nemen.
Gebrek aan studies over het achterblijvende gebruik van technologieën
We hebben geen diepgaande studies kunnen vinden, die de motieven analyseren die een breder gebruik van technologie in de boekhoudtraining in de weg staan. Vaak wordt deze vertraging ten onrechte toegeschreven aan een gebrek aan bereidheid van scholen om hun eigen opleidingen aan te passen.
Het evalueren van de motieven voor deze vertraging in het gebruik van IT-hulpmiddelen zal de eerste stap worden naar een correcte behandeling van dit onderwerp. Hieronder zetten we, wat we naar ons idee de belangrijkste redenen voor de huidige situatie vinden, op een rijtje.
Verkeerde criteria bij de keuze van boekhoudsoftware
Scholen hebben de neiging te kiezen voor software die wordt gebruikt op de arbeidsmarkt in de verschillende onderwijsomgevingen waar ze op gericht zijn. Excel wordt over het algemeen gebruikt voor spreadsheets, Photoshop voor fotografie, Archicad voor architectuur.
Alle boekhoudsoftware is gebaseerd op de dubbel boekhouden methode en is erg gelijkwaardig in termen van boekhoudkundige aspecten en functies. Scholen en leraren zijn gericht op de meest gebruikte software in hun land. Daardoor wordt er aangenomen dat de software die in bedrijven wordt gebruikt ook geschikt is voor onderwijs. Tenzij u een cursus wilt volgen voor specifieke software werkt deze benadering niet omdat deze geen rekening houdt met de verschillen tussen de eisen voor een onderwijsomgeving en voor bedrijven. Niet alle boekhoudsoftware is geschikt voor onderwijs. Scholen moeten een meer uitgesproken strategie volgen, door de criteria te definiëren die moeten worden toegepast op het selectieproces, zodat ze hun onderwijs kunnen baseren op een weloverwogen keuze.
Boekhoudonderwijs blijft voornamelijk theoretisch
Net als bij andere vakken zoals rechten en geneeskunde is de boekhoudkundige opleiding sterk gericht op het opbouwen van een methodologie en veronderstelt ze de opname door de student van een hele reeks theoretische kennis. De medische student moet eerst begrijpen hoe het menselijk lichaam werkt en pas daarna zal hij in de praktijk gaan werken. Op dezelfde manier biedt de leraar in het boekhouden een kenniskader dat het mogelijk maakt om de bedrijfscyclus in een bedrijf te begrijpen. Het verschil tussen kapitaal van derden en eigen vermogen vereist specifieke juridische kennis. De registratie van een verkoop met BTW veronderstelt de uitleg en kennis van de werking van de belasting over de toegevoegde waarde. Hetzelfde geldt voor inkomsten-, vermogens- of andere belastingen. Inzicht in hoe een afschrijving van een vast activum plaatsvindt, veronderstelt kennis van de levenscyclus van een activum en van de verschillende methoden om de afschrijving te berekenen. Het centrale deel van de boekhoudkundige opleiding is van belang om de studenten de theoretische kennis te verschaffen, die vervolgens leidt tot de wijze waarop een rekeningschema wordt opgesteld en hoe de transacties in de boekhouding worden geregistreerd.
Tijdens het leerproces kunt u met boekhoudsoftware de berekeningen versnellen, de verbanden tussen de werkzaamheden en de algemene resultaten gemakkelijker begrijpen, maar er is altijd een theoretische training nodig.
Studenten hebben geen praktische kennis de werking van een bedrijf, hoe geld werkt, wat belastingen zijn.
In boekhoudtraining worden eerst de begrippen uitgelegd en dan hoe deze worden vertaald in boekhoudkundige taal.
Rekenkundige verschillen tussen handmatige en gecomputeriseerde boekhouding
De theoretische basis van boekhouden is onveranderd gebleven, zelfs na de komst van computers, maar de manier waarop computers gegevens organiseren en boekingen doen is anders dan bij de handmatige methode.
Dubbel boekhouden is gebaseerd op de debet = creditvergelijking.
Om de berekening eenvoudiger te maken en te versnellen gebruikt boekhoudsoftware dezelfde vergelijking, maar op een andere manier geformuleerd, waarbij Debet - Credit = 0. Dit verschil heeft belangrijke logische en praktische gevolgen. Bij het handmatig boekhouden gebruiken Debet en Credit verschillende kolommen en zijn altijd positief. Computers gebruiken in plaats daarvan een enkele kolom en de waardes van Debet zijn positief terwijl die in Credit negatief zijn.
Alle boekhoud boeken gebruiken de handmatige methode van boekhouden en leggen uit hoe een rekeningkaart werkt en berekenen het saldo en de winst met de "T" (Debet links en Credit rechts). Computers beheren rekeningkaarten en berekenen het saldo en de winst met een andere benadering. De theoretische uitleg over de handmatige boekhouding is niet in lijn met de gecomputeriseerde manier.
Boekingen doen met een computer en een boekhoudboek gebruiken dat is gebaseerd op de handmatige methode maakt het begrip moeilijker. Als u boekhoudsoftware gebruikt zou u ook de boekhoudboeken en de theoretische benadering bij het boekhoudonderwijs moeten aanpassen. U kunt niet in één moment meer dan 500 jaar traditie in de uitleg van boekhouden aan studenten veranderen.
Gebrek aan IT infrastructuur
Niet veel scholen hebben klaslokalen die zijn uitgerust met computers en als die er zijn, worden ze gebruikt voor verschillende andere vakken, wat de beschikbaarheid bemoeilijkt.
Het beheren van computerruimtes en het beschikbaar stellen van boekhoudsoftware is niet eenvoudig. Er is personeel nodig om de updates en het onderhoud te verzorgen. Er zijn ook aspecten die te maken hebben met veiligheid en misbruik door studenten. Boekhouddocenten hebben de extra taak om ervoor te zorgen dat er correct gebruik wordt gemaakt van de software.
Computers beschikbaar stellen gedurende lestijden is niet voldoende. Studenten moeten ook thuis kunnen oefenen, om een gemiste les in te halen of examens voor te bereiden.
Voor studenten zou de beste oplossing zijn om de software op hun eigen computer te gebruiken. Het probleem dat dan ontstaat is dat niet alle studenten een computer hebben en dat ze kennis moeten hebben over het installeren van software.
Een managementsysteem dat zowel op school als thuis via een internetverbinding aan de leerlingen ter beschikking wordt gesteld zou een goed alternatief bieden. Maar zelfs als de school erin slaagt om software beschikbaar te stellen, ontstaat het probleem van stabiele en kwalitatief goede netwerkverbindingen. Niet alle scholen hebben een Wifi verbinding beschikbaar voor studenten. Leerlingen zouden via hun telefoon verbinding moeten kunnen maken, maar ook al zou dit mogelijk en financieel duurzaam zijn, komt het vaak voor dat in veel klaslokalen de ontvangst van een signaal problematisch is.
Studieprogramma's die geen gebruik maken van de software
Scholen bepalen niet altijd zelf het lesprogramma dat gebruikt moet worden in hun boekhoudonderwijs. Er kunnen standaarden of regels zijn waaraan voldaan moet worden die niet het gebruik van management software voorschrijven. Er kunnen ook omstandigheden zijn waarbij standaard opdrachten handmatig uitgevoerd moeten worden.
In deze gevallen mogen leerkrachten lessen geven waarbij gebruik wordt gemaakt van technologie maar ze moeten studenten nog steeds trainen in het gebruik van een handmatig systeem om hen voor te bereiden op het halen van hun examens.
Het veranderen van studieprogramma's blijkt een complex proces te zijn. Vaak worden programma's pas gewijzigd als alle studenten toegang kunnen krijgen tot een geautomatiseerde boekhoudopleiding, zodat er sprake is van gelijke behandeling. Als gevolg daarvan worden de programma's pas aangepast als alle scholen de juiste IT-structuur hebben. Een algemene verandering van het ene systeem naar het andere is zeer gecompliceerd, zowel logistiek als qua timing, omdat het noodzakelijk is dat alle leerkrachten worden opgeleid om over te schakelen naar het nieuwe systeem.
In het ideale geval zouden de betrokken afdelingen beginnen met de invoering van de mogelijkheid om boekhoudkundige opleidingen te geven en computergestuurde examens af te leggen, waarbij ook de bijbehorende parameters worden vastgesteld. Dit zal leiden tot een stapsgewijze acceptatie.
Gebrek aan economische prikkels voor softwareproducenten
Op bepaalde gebieden hebben softwarebedrijven er belang bij dat studenten hun oplossingen gebruiken. Softwareproducenten zullen proberen de loyaliteit van de leerlingen te behouden zodat, wanneer zij de arbeidsmarkt betreden als zelfstandigen, of als werknemers van bedrijven, hun "bring your own device or software to use"-aanpak zal overheersen, en ze dus trouw zullen blijven aan de oplossing die zij op school hebben gebruikt.
De situatie is anders voor boekhouden omdat de meeste bedrijven al een software oplossing hebben. Als een boekhoudstudent in zijn nieuwe baan begint brengt hij niet zijn eigen individuele oplossing mee maar zal zich moeten aanpassen aan het systeem dat het bedrijf gebruikt. Bovendien moet opgemerkt worden dat boekhoudtraining individuele en flexibele oplossingen vereist terwijl bedrijven geïntegreerde en meer-gebruikers oplossingen nodig hebben. In veel gevallen zal de oplossing gebruikt door een bedrijf niet dezelfde zijn als de oplossing die past bij een school.
Softwareproducenten zullen er zeker altijd belang bij hebben dat studenten hun software gebruiken maar alleen onderwijs op zich is geen middel om trouw te verkrijgen zoals dat het geval is in andere gebieden. Managementsoftwarebedrijven hebben niet veel belangstelling om te investeren in de onderwijssector noch om hun oplossingen aan te passen om het gebruik in het onderwijs te ondersteunen door deze gratis beschikbaar te stellen aan scholen en studenten.
Bibliografie
An Examination and Analysis of Technologies Employed by Accounting Educators, Alan I. Blankley, David S. Kerr, Casper E. Wiggins, The Accounting Educators’ Journal, Volume XXVIII, 2018 pp. 75-98